Liên tục trong thời gian qua có sự gia tăng các ca bệnh Whitmore. Đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm, gây tử vong nhanh, hiện chưa có vắc xin phòng bệnh.
Theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh, từ đầu năm đến nay, hệ thống giám sát đã ghi nhận 10 ca mắc Whitmore tại 3/13 địa phương (Hạ Long: 06 ca, Uông Bí: 03 ca, Cẩm Phả: 01 ca). Các ca mắc đều được phát hiện và điều trị kịp thời, hiện chưa ghi nhận trường hợp tử vong.
Trung tâm cũng đưa ra những khuyến cáo phòng bệnh cần thiết cho người dân trong mùa mưa bão này.
BỆNH WHITMORE LÀ GÌ?
Là một bệnh nhiễm trùng ở người và động vật do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây ra. Bệnh thường gặp ở Bắc Úc và các nước trong khu vực Đông Nam Á. Tại Việt Nam, ca bệnh đầu tiên được ghi nhận vào năm 1925 tại thành phố Hồ Chí Minh, sau đó xuất hiện rải rác qua các năm ở một số địa phương.
Whitmore là bệnh không thường gặp, không gây thành dịch, nhưng bệnh cảnh thường tiến triển nặng, tỷ lệ tử vong cao, nhất là ở những trường hợp viêm phổi nặng, nhiễm trùng huyết và sốc nhiễm trùng (Tỷ lệ tử vong 10-40%).
NGUỒN LÂY NHIỄM
Bất kỳ ai đều có thể bị nhiễm Whitmore thông qua tiếp xúc trực tiếp với đất và nước mặt bị ô nhiễm. Con người và động vật được cho là bị nhiễm trùng do hít phải bụi bẩn hoặc giọt nước bị nhiễm bẩn, uống phải nguồn nước bị ô nhiễm và tiếp xúc với đất bị ô nhiễm, đặc biệt là qua các vết trầy xước trên da.
Hiện chưa có bằng chứng về việc lây truyền vi khuẩn từ người sang người hoặc từ động vật sang người.
BIỂU HIỆN LÂM SÀNG
Những người có bệnh nền (tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính…) có nguy cơ cao mắc bệnh. Thời kỳ ủ bệnh từ 1 – 21 ngày, có thể kéo dài và khó xác định.
Biểu hiện lâm sàng đa dạng, khó chẩn đoán:
Viêm phổi là thể bệnh hay gặp nhất, có biểu hiện lâm sàng giống với các viêm phổi mắc phải cộng đồng do các căn nguyên khác. Bệnh nhân có sốt cao, sốt rét run, ho đờm mủ. Tổn thương có thể tiến triển thành viêm phổi hoại tử dẫn đến suy hô hấp, sốc nhiễm khuẩn.
Nhiễm khuẩn huyết cũng là thể bệnh hay gặp; một số biểu hiện ít gặp hơn như: ổ áp xe trong ổ bụng, viêm loét da, viêm tủy xương, viêm khớp nhiễm trùng….
PHÒNG BỆNH
Bệnh hiện chưa có vắc xin.
Để chủ động phòng bệnh Whitmore, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần thực hiện các biện pháp như sau:
Đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước và sau khi chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi đi làm ruộng, trước khi ăn.
Thực hiện ăn chín, uống nước đun sôi để nguội, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; không giết mổ, ăn thịt động vật, gia súc, gia cầm bị ốm chết.
Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt tại những nơi bị ô nhiễm nặng. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông tại/ gần nơi bị ô nhiễm.
Sử dụng đồ bảo hộ lao động (giày, ủng, găng tay…) đối với những người thường xuyên làm việc ngoài trời, tiếp xúc với đất và nước bẩn.
Khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì sử dụng băng chống thấm và cần được rửa sạch đảm bảo vệ sinh.
Những người có bệnh nền như tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễm dịch … cần được chăm sóc, bảo vệ các tổn thương để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
Khi nghi ngờ nhiễm bệnh cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện và điều trị kịp thời.
(Theo Khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm, CDC Quảng Ninh)
