Ngày 10/5/2018, Trung tâm Y tế huyện Tiên Yên tiếp nhận bệnh nhân Trạc Dì P (60 tuổi) trú tại thôn Đồng Mộc – xã Đông Ngũ – huyện Tiên Yên vào viện với lý do bị hạt thóc bắn vào mắt.
Cách 7 ngày trước khi vào viện, trong quá trình lao động không may bệnh nhân bị hạt thóc bắn vào mắt trái và đã dùng thuốc tại nhà nhưng không đỡ, sau đó bệnh nhân vào viện trong tình trạng mắt trái sưng nề, bầm tím, kết mạc cương tụ phù nề toàn bộ, giác mạc nhuyễn đục trắng toàn bộ, phòi kẹt mống mắt, phía sau không quan sát được. Sau khi thăm khám bác sĩ kết luận bệnh nhân bị viêm mủ nội nhãn.
Bác sỹ CKI Phạm Thị Hằng – Trưởng khoa Mắt, Trung tâm Y tế Tiên Yên cho biết “Viêm mủ nội nhãn là tình trạng viêm dẫn đến phá hủy các thành phần ở trong mắt (tổ chức nội nhãn) như võng mạc, dịch kính, hắc mạc… do các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, nấm, virut, ký sinh trùng… Việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời là cơ hội tốt nhất để bảo tồn thị lực cho bệnh nhân nhưng do tình trạng dân trí chưa cao, chưa ý thức được tính chất nghiêm trọng của bệnh nên bệnh nhân thường đến muộn hoặc được điều trị ở các cơ sở y tế không có chuyên khoa mắt làm cho việc chẩn đoán và điều trị gặp nhiều khó khăn. Hậu quả là, mặc dù được điều trị tích cực nhưng thị lực vẫn bị giảm rất nhiều, mất chức năng, thậm chí teo nhãn cầu hoặc phải bỏ nhãn cầu”.
Trong quá trình lao động nông nghiệp, có rất nhiều hoạt động, công việc dễ gây các sang chấn cho mắt, thậm chí để lại những hậu quả khôn lường. Chấn thương mắt trong lao động nông nghiệp có thể xảy ra ở mọi thời điểm trong năm, nhưng thường hay gặp vào các vụ thu hoạch lúa. Những công việc dễ gây sang chấn cho mắt trong ngày mùa thường là: gặt lúa, chằng lúa bằng dây cao su, đập lúa, đặc biệt là tuốt lúa bằng máy bị hạt thóc bắn vào mắt, phơi rơm rạ…
Những tổn thương ban đầu của con mắt thường là trợt xước lớp vỏ bọc nhãn cầu (giác mạc, kết mạc) hoặc tổn thương đụng dập nhãn cầu tuỳ thuộc vào tác nhân và mức độ chấn thương. Các tổn thương trên nếu không được xử lý ban đầu phù hợp hoặc không được khám và điều trị sớm tại các cơ sở Nhãn khoa thường sẽ diễn biến nặng lên, nhanh chóng dẫn đến những biến chứng nguy hiểm tại mắt như: Viêm loét giác mạc, Viêm mủ nội nhãn . Bởi vậy việc điều trị thường khó khăn, tốn kém, mất thời gian, song hiệu quả không cao, người bệnh thường bị giảm thị lực ở các mức độ khác nhau, thậm chí phải bỏ nhãn cầu.
Qua đây, cho ta thấy rằng những nguy hại của chấn thương mắt trong lao động nông nghiệp cũng như tầm quan trọng của việc xử lý, điều trị bệnh đúng và sớm. Từ đó đã có những khuyến cáo để người nông dân cũng như tất cả mọi người biết cách phòng tránh những nguy cơ và hậu quả của chấn thương mắt:
- Luôn đề phòng, cẩn trọng trong quá trình lao động, sản xuất và các hoạt động vùng nông thôn, đặc biệt trong các vụ gặt: mang kính bảo hộ trong các công đoạn nguy hiểm như: gặt lúa, tuốt lúa… Kiểm tra sự an toàn của phương tiện lao động (dây cao su, tấm chắn quanh đường thóc ra của máy tuốt lúa). Khuyên trẻ em không chơi các trò nguy hiểm (xem cò, chơi khăng, bắn súng nịt…)
- Nếu không may bị chấn thương mắt trong lao động nông nghiệp, hãy băng che vùng mắt đó và khẩn trương đến ngay tuyến y tế gần nhất, tốt nhất là nơi có Bác sĩ chuyên khoa Mắt để được cấp cứu, điều trị kịp thời. Tuyệt đối không tự lấy dị vật trong mắt, không tự mua thuốc về điều trị. Tiên lượng và kết quả điều trị chấn thương mắt trong lao động nông nghiệp phụ thuộc rất nhiều vào việc người bệnh đến sớm (trước 6 giờ kể từ khi bị chấn thương mắt trong lao động nông nghiệp) và cách thức xử lý ban đầu.
Cao Nhung, TTYT Tiên Yên
